Yurt dışında BDSM katılımcılarının, Kinky olmayan (vanilla) diğer insanlarla karşılaştırmaları için kullanılan Eysenck Kişilik Anketi 'ne sitemizde yer vermeyi uygun gördük. Bu anket ve daha farklı anketler kullanılarak yapılan araştırmalarda, BDSM katılımcılarının normal! insanlardan daha az nevrotik ve daha dışa dönük olduğu kanıtlandı. Aşağıda Dr. A. Nuray KARANCI, Dr. Gülay DİRİK ve Dr. Orçun YORULMAZ tarafından yayınlanan makalenin giriş bölümünü veriyoruz.
Eysenck Kişilik Anketi -Gözden Geçirilmiş Kısaltılmış Formunun (EKA-GGK) Türkçe Adaptasyonu
Eysenck kişilik teorisi ilk geliştirildiğinde nörotisizm-stabilite ve dışadönüklük-içedönüklük boyutlarını içerirken daha sonra psikotisizm boyutu da eklenmiştir (Lewis ve ark. 2002). Dışa dönüklük, sosyalliği ve dürtüselliği temsil ederken, bu boyutta yüksek puan alan kişiler, insanlarla iletişimi seven, girişken ve yalnız olmaktansa insanlarla olmayı tercih eden biri olarak tanımlanmıştır. Nörotisizm boyutunun duygusal tutarlılığa veya aşırı tepkiselliğe işaret etmekte olduğu ve bu boyutta yüksek puan alan bir kişinin kaygılı, depresif, gergin, çekingen, aşırı duygusal ve düşük öz-güveni olabileceği öne sürülmüştür. Psikotisizim boyutu ise soğuk, mesafeli, saldırgan, güvensiz, duygusuz, tuhaf ve empati kuramama, suçluluk ve diğer insanlara karşı duyarsızlık gibi daha çok sıra dışı kişilik özelliklerini ifade etmektedir (Eysenck ve Eysenck 1975).
Eysenck’in tanımladığı ayırıcı kişilik özelliklerinin belli duygu ve davranışlarla ilişkili olduğu bulunmuştur. Nörotisizm’in kaygı, korku depresyon, düşük benlik saygısı, duygusal ve mantık dışı davranışlar göstermeye yönelik yatkınlık ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Dışa dönüklük ise sosyal olmak, partilere gitmekten, şaka yapmaktan hoşlanmak, birçok arkadaşa sahip olmak, dürtüsellik, kontrolsüz duygular ve bazen güvenilir olmayan kişilik özellikleri göstermekle ilişkilendirilmiştir. Son olarak, psikotisizm saldırganlık, mesafeli davranma, antisosyal davranışlar ve diğer insanlara karşı duyarsız davranma ile ilişkili bulunmuştur (Eysenck ve Eysenck 1975). Eysenck, bu ayırıcı kişilik özelliklerinin birbirinden bağımsız boyutlar olduğunu belirtmiştir (Eysenck ve Eysenck 1964, 1968).
Eysenck kişilik kuramını geliştirdikten sonra kişiliği ölçen birçok ölçek geliştirilmiştir. Bunlar sırasıyla Maudsley Tıp Anketi (MTA, 40 madde), (Eysenck 1952), Maudsley Kişilik Envanteri (MKE, 48 madde), (Eysenck 1959), Eysenck Kişilik Envanteri (EKE, 57 madde) (Eysenck ve Eysenck 1964), Eysenck Kişilik Anketi (EKA, 90 madde) (Eysenck ve Eysenck 1975) ve Gözden Geçirilmiş Eysenck Kişilik Anketi’dir (100 madde) (Eysenck ve ark. 1985).
Tüm bu ölçekler kişilik ölçümünde güvenilir ve geçerli ölçüm araçları olmakla birlikte çok uzun ölçekler olmaları nedeniyle araştırmalarda kişilik özelliklerini değerlendirmede bazı sorunlara neden olmaktadırlar. Bu nedenle kısa kişilik ölçeklerine gereksinim duyulmuş ve bu yönde çalışmalar yapılmıştır. Bunlardan birisi de Gözden Geçirilmiş Eysenck Kişilik Anketi Kısa Form’dur (EKA-GGK 48 ya da orjinal adıyla EPQR-S). (Eysenck ve ark.1985). EKA-GGK, 48 madde ve 4 alt ölçekten oluşmaktadır. Bunlar dışa dönüklük (12 madde), nörotisizm (12 madde), psikotisizm (12 madde) ve yalan (12 madde) alt ölçekleridir. Yalan alt ölçeği, tüm testin geçerliliğinin sınandığı bir kontrol skalasıdır.
EKA-GGK48’ in güvenilir ve geçerli bir ölçek olmakla birlikte yetişkin örneklem gruplarında kişilik özelliklerini ölçmek için yine de uzun bir ölçek olduğunu düşünen Francis ve ark (1992), ölçeğin 48 maddelik formunu kısaltarak 24 maddelik ve bu çalışmada kullanılan Eysenck Kişilik Anketi-Gözden Geçirilmiş/Kısaltılmış (EKA-GGK) ölçeğini oluşturmuşlardır. EKA-GGK dışa dönüklük, nörotisizm, psikotisizm ve yalan olmak üzere her birinde 6 madde olan dört boyutu içermektedir.
Francis ve arkadaşları (1992) EKA-GGK48 ve EKA-GGK’yı İngiltere, Kanada, Amerika, ve Avustralya’daki üniversite öğrencilerine uygulamışlar ve üç alt ölçek için yeterli iç tutarlılık bulmuşlardır. İç tutarlılık katsayısı dört ülkede nörotisizm için 0.70-0.77 arasında, dışadönüklük için 0.74-0.84 arasında, yalan alt ölçeği için iç tutarlılık katsayısı 0.59-0.65 arasında bulunmuştur. Psikotisizm için ise tutarlılık kat sayısı oldukça düşük bulunmuştur (0.33-0.52). Eş zaman geçerliği için orijinal Eysenck Kişilik Anketi’nin alt ölçekleri ile EKA-GGK48’in alt ölçekleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Dışadönüklük, nörotisizm ve yalan alt ölçeklerinin korelasyonları 0.84 ile 0.90 arasında değişmektedir. Ancak psikotisizm alt ölçeğinin korelasyonları oldukça düşük bulunmuştur (0.44-0.52).
Kişilik özelliklerinin kültürler arası benzerlikleri ve farklılıklarını değerlendirmek için EKA-GK48 faktör yapı ve geçerliğini inceleyen az sayıda araştırma yapılmıştır (Katz ve Francis 2000, Forrest ve ark. 2000). Yapılan çalışmalar Eysenck’in kişilik boyutlarının cinsiyete göre farklılaştığını göstermiştir (Maltby ve Taltey 1998, Forrest ve ark. 2000). EKA da olduğu gibi, EKA-GGK alt boyutlarının da cinsiyete göre farklılık gösterdiği bulunmuştur (Forrest ve ark. 2000, Shevlin ve ark. 2002). Bu çalışmalarda kadınlar nörotisizm ve yalan alt ölçeklerinde erkeklere göre daha yüksek puan alırken, erkekler psikotisizm alt ölçeğinde kadınlardan daha yüksek puan alma eğilimindedirler. Bazı araştırmalarda erkekler dışa dönüklük alt ölçeğinde yüksek puan almışlardır; ancak bu bulgu, diğer çalışmalarca desteklenmemiştir (Eysenck ve Haapsalo 1989, Francis 1993, Hanin ve ark. 1991, Mckenzie 1988).
Sitemiz üzerinde ücretsiz olarak doldurabileceğiniz Eysenck Kişilik Anketi için aşağıdaki butona tıklayın.
Ankete Git
